JEROME BRUNER

Biografia

Jerome Bruner (1915eko urriaren 1a, New York - ) psikologo estatubatuarra da. Bere ikasketak ondoko bi unibertsitateetan egin zituen: 1937. urtean, Duke-ko Unibertsitatean, eta 1941. urtean, Harvard-eko Unibertsitatean. Azken honetan, Psikologiako doktoretza lortu zuen.

1960. urtean Harvard-eko Unibertsitatean, Ikerketa Kognitiboen Ikastegia sortu zuen. Nahiz eta Psikologia kognitiboaren sortzailea ez izan, honen bultzatzaile garrantzitsu bat izan zen. Aurkikuntzako bere teoria koginitiboa, andamiatze ideia garatu zuen, besteen artean. Urte berean, “Proceso de Educacion” izeneko liburua idatzi zuen.

Obrak

·         A Study of Thinking (1956)

·         The Process of Education (1960)

·         Toward a Theory of Instruction (1966)

·         Studies in Cognitive Growth (1966)

·         Processes of Cognitive Growth: Infancy (1968)

·         Beyond the Information Given (1973)

·         Child's Talk: Learning to Use Language (1983)

·         Actual Minds, Possible Worlds (1986)

·         Acts of Meaning (1990)

·         The Culture of Education (1996)

Ekarpen garrantzitsuenak

GARAPEN KOGNITIBOAREN TEORIA

Aurkikuntza bidezko ikasketak Jerome Brunerrek (1966, 1971) Piageten antzeko heziketa kognoszitiboaren hiru etapa bereizi zituen. Bere ustez, haurrak arituzko etapatik ikonikora igarotzen dira, eta azkenik, etapa sinbolikora. 

1. Etapa arituzkoa: haurrak hartu, sentitu, zatitu ... aritu daitezkeen gauzekin ulertzen du mundua. (Piageten etapa "sensomotorea''). 

2. Etapa ikonikoa: haurrak irudiak eratzen hasten dira munduan gertatzen dena irudikatzen eta ulertzen. (Piageten etapa "preoperazionala ''). 

3. Etapa sinbolikoa: haurrak ideia abstraktuak, sinboloak, lengoaia eta logika ulertuko eta erabiliko ditu. 

Maila sinbolikoa lortu duten pertsonek pentsamendu arituzkoa edota ikonikoa erabiltzen dute, batez ere zerbait berri ikasten dutenean. Ondorioz, zerbait berriari egiten diogunean arituzko etapatik hasten gara, ikonikotik sinbolikoraino ailegatu arte, eta aktiboak diren ekimenak erabiltzeak prozesuari lagunduko dio. 

HEZKUNTZA PROZESUAREN TEORIA

Bruner-en aburuz, ikastea eraikuntza aktiboa da non ikasleak ulerkuntza era aktibo batean aurkitzen du. Ikaskuntza azterketa aktiboa da eta arazo kognitiboen irtenbideak aurkitzea ikasteko modu egokia eta naturala da. Kontuan hartu behar dugu “aktibismo” metodologiko hau indarrean zegoen ikaskuntza memoristikoaren aurkako erreakzioa izan zen. 

Aurkikuntza bidezko ikaskuntzan, irakasleak ikas-prozesua antolantzerakoan zereginak eta gela antolantzen du era aktibo batean. Horretarako ikasleengan jakinmina pizten du galderen bitartez, egoera harrigarriak edo arazo interesgarriak aurkezten dizkie… Adibidez: “ arkatza uretan sartu ondoren, zergatik okertu dela dirudi?”. Gero erantzuna eman beharrean edo arazoa nola konpontzen den azaldu ordez, irakasleak material egokia ematen die eta ikasleek behatu, hipotesiak sortu eta irtenbideak aurkitu behar dituzte. 

Esperimentazioaren bidezko aurkikuntza honetan entsegu-akatsa metodoa erabiltzen da. Irakasleak gidatzen du aurkikuntza, baina ikasleak entseguak eta akatsak egitea normal eta lagungarria dela dirudi, akatsek ere informazioa emango diotelako. 

Ikaskuntza hau induktiboa da: esperimentazio konkretutik abstraktura den ezaguera doa. Irakasleak aurkeztutako egoera, adibide…zeregin zehatzetatik printzipio edo ondorio orokorretara ailegatu behar dira ikasleak. 

HAUR HEZKUNTZAKO TXOKOAK

Kaixo, lagunok! Sarrera honetan haur eskolako gelaren errealitatera hurbildu nahi dugu. Bideo batzuk aztertuta, bertan ikusitakoa egituratzen, antolatzen saiatu gara.

Haur Hezkuntzako geletan hainbat txoko mota bereizten dira eta haurrek esploratzea dute helburu, mundua ezagutuz, hau da, funtzio asistentziala garatuz, horretarako irakasleek hainbat bide erakutsi eta eskaini behar dizkiote. Baliabide bat  adibidez, jolasak dira, haur eskolan jolas ugari eta mota ezberdinekoak egongo dira. Hauek txoko desberdinetangaratuko dira, hau da, gelan txoko desberdinak egongo dira, hala haurren garapena eta autonomia maila handituz joan dadin. Txokoak hainbat eratakoak izango dira bakoitzak bere berezitasunak izango dituelarik eta gainera bakoitzean gai ezberdin bat landuko da, esaterako: eraikuntza txokoa, ipuin txokoa, atsedenerako txokoa, margotzeko txokoa, musikarena, antzerkiarena, teknologia txokoa etab.

Lehen aipatu bezala, gelan txoko ezberdinak antolatuko ditugu, hasteko imitazio txokoa edo antzerkiarena izatea ezinbestekoa iruditzen zaigu. Modu honetara haurrek helduek egiten ditugun jarduerak burutzen dituzte imitazioaren bitartez. Txoko hau eskuragarri egotea ezinbestekoa dela uste dugu, azken batean, haurrek egunerokotasun batean erabiltzeko aukera izango baitute. Txokoa nahiko handia izango da, jolasteko eta materialak ordenatuta izateko aukera izateko, material asko izango baitute eta gainera materialak aldatzen joango gara. Ondorioz, gure eskolan 2-3 urtetatik aurrera haurrek etxe txiki bat izango dute gelan eta etxe honen barruan materia ezberdinak izango dituzte: sukaldea, janaria, telefonoa, ohea, komuna … Etxearen ondoan ere kaxa handi bat izango dute materialez betea: nagusien arropak, betaurrekoak, panpina…

Margotegiaren txokoa izatea ere ezinbestekoa dela uste dugu, lan ezberdinak egiteko aukera ematen diogulako hain zuzen ere. Haurrei asko gustatzen zaie margotzea eta gainera, gela beraien lanekin apainduz gero asko pozten dira. Horregatik, gure eskolan txoko hau eskuragarri egongo da egunaren zati handi batean, gela bakoitzean mahaiak jarriko ditugu eta bertan margotzeko aukera izango dute. Materialei dagokionez ere, material ezberdinak jarriko ditugu: papera, kartulina, “pinotxo” papera, margoak, errotuladoreak, arkatzak, plastilina, buztina, kola, artaziak …

Musika eta mugimenduaren txokoa ere izango dugu noizbehinka gure geletan, entzuteko eta ekoizteko aukera ematen duen txokoa. Hemen ere gainontzeko txokoetan bezala material desberdina izango dugu adibidez: musika tresnak, mikrofonoak, irratia etab. Garapen motorean eragina izango dute.

Eraikuntza txokoari erreparatuz ere, haurren garapenerako premiazkoa dela uste dugu. Txoko hau gela bakoitzean egongo da, lurrean alfonbra edo “koltxoneta” bat bezalakoa izango dute eroso egoteko, eta “koltxoneta” honen ondoan material ezberdinak egongo dira. Materialak honako hauek izango dira: legoak, puzzleak, egur edo plaztikozko materialak, forma geometriko ezberdinetakoak etab.-

Txokoekin jarraituz, gure eskolan gela guztietan irakurketa-ipuin-liburutegi txoko bat izango dute. Espazioa hau oso erosoa izan beharko da: koltxoneta bat izango dute lurrean eta horma kontra kuxinak izango dituzte. Koltxoneta honen ondoan, ipuinak egongo dira.Haur bakoitzari liburu bat dag-okio. Ipuinak, animaliei buruz, pertsonei buruz (“Teo”, “Hirukiak”) etab.

XXI. MENDEKO ESKOLAREN XEDEAK

ONDORIOAK

Uste dugu, XXI. mendeko eskolaren xedeen artean aurki ditzakegula:

• Funtzio asistentziala edo hezitzailea garrantzia hartzen dituzte umeen adinaren arabera. Izan ere, umeak txikiak direnean, funtzio asistentziala garrantzitsuagoa da, baina, hazten diren heinean, funtzio hori garrantzia galduz doa, hezitzailea garatuz.
• Irakasleek gela barruan kulturaren transmisioa garatu al dute baina, hortik kanpo, gizartea aldatzea ezinezkoa dute.
• Ikasleen bikaintasuna lortu behar dute irakasleek, laguntza eskainiz eta estimulatuz.
• Eskolak ikasleen sozializazioa garatu beharko lukete, lan mundurako hainbeste zentratu barik.
• Estatua umeen heziketaz arduratu beharko litzateke, irakasleen funtzioa umeak irakastea izango litzateke, eta, gurasoen ardura, umeak heztea.